European Communication Monitor 2023: trends en uitdagingen #4

Fake news, de uitdijende polarisatie in de echokamers van sociale media en het toenemende wantrouwen ten opzichte van traditionele media en instituten: al die trends hebben volgens de European Communication Monitor 2023 geleid tot het ontstaan van een zogenaamde post-truth society. In een dergelijke samenleving bestaat het risico dat de publieke opinie gevormd wordt op basis van emotie en persoonlijke overtuiging, eerder dan objectieve feiten. De vierde en laatste uitdaging voor communicatieprofessionals is dan ook relaties opbouwen in tijden van desinformatie en wantrouwen. 

Terug naar overzicht

Recent verscheen er een nieuw trendrapport van de European Communication Monitor (ECM). Daarin worden 4 uitdagingen naar voren geschoven die het succes van (interne) communicatie in het komende decennium zullen beïnvloeden:

1/ De mogelijkheden van nieuwe technologie en data benutten

2/ Nieuwe competenties en rollen voor communicatieprofessionals ontwikkelen

3/ Publiek bereiken en beïnvloeden in een hypergeconnecteerde wereld

4/ Relaties opbouwen in tijden van desinformatie en wantrouwen

 

In dit artikel gaan we dieper in op uitdaging #4. 

De opkomst van fake news

 Uit de ECM 2023 blijkt dat vooral communicatoren in de politieke en non-profitsector het fenomeen fake news of nepnieuws als problematisch beschouwen. Een derde van de communicatieafdelingen in overheids-, publieke en politieke organisaties meldt dat ze te maken krijgen met nepnieuws als onderdeel van hun dagelijkse werk. Communicatieverantwoordelijken in bedrijven lijken het minst bezorgd: minder dan een vijfde heeft het gevoel dat nepnieuws van invloed is op wat ze dagelijks doen. 

Alarmerend is dat bijna een vijfde van de bevraagde communicatieverantwoordelijken het niet nodig vindt om een aanpak tegen nepnieuws voor te bereiden. In de toekomst kunnen AI-gebaseerde detectietools wellicht een oplossing bieden, maar het is nu nog onduidelijk hoe krachtig dergelijke oplossingen in de praktijk zijn. 

Recent onderzoek suggereert ook dat nepnieuws vooral een uitdaging is bij online crisiscommunicatie. Op sociale media gedijt nepnieuws vandaag immers het best. 

Vertrouwen in beroep is laag

Uit de ECM 2019 blijkt dat het vertrouwen in communicatie als beroep laag is, in de eerste plaats bij journalisten en het brede publiek. Dat gebrek aan vertrouwen geldt niet alleen voor communicatieprofessionals, -afdelingen en het communicatievak in het algemeen, maar voor iedereen die namens organisaties communiceert. 

 De trend van afnemend vertrouwen en de opkomst van sociale media hebben de rol van gewone werknemers als communicatoren voor organisaties beslist versterkt. Hen als ambassadeurs betrekken bij geïntegreerde communicatie-inspanningen en hen daarin coachen komen centraal te staan in de communicatieaanpak van organisaties. 

Transparantie en authenticiteit

Transparant zijn – vertellen wat je weet en contexten openbaar maken – wordt als moeilijkst haalbare uitdaging beschouwd om effectief vertrouwen op te bouwen, zo blijkt uit de ECM 2023. Transparantie scoort duidelijk hoger dan andere belangrijke uitdagingen zoals ethische verwachtingen naleven of oplossingsgerichte, feitengebaseerde communicatie nastreven. 

De ECM concludeert dat authenticiteit, emotionele betrokkenheid en storytelling dé sleutels zijn tot effectieve communicatie in een post-truth society – vooral wanneer stakeholders in hoge mate betrokken zijn, zoals in crisissituaties. 

Benieuwd naar alle inzichten? Download het volledige ECM-trendrapport.

 

Gerelateerde nieuwsberichten

Acht aanbevelingen uit het FEIEA-onderzoek naar het Europese landschap van interne communicatie

Het nieuwste onderzoek van FEIEA schetst een helder beeld van de huidige staat van de interne communicatie binnen organisaties in heel Europa. Het is...
Lees meer

Take 10: “We moeten de balans vinden tussen de digitale en humane connectie”

In deze episode van Take 10 praten we met Kathleen De Smedt, corporate communicatieverantwoordelijke bij Milcobel en voorzitter van...
Lees meer