Accountability in interne communicatie: Zo maak je jouw effect zichtbaar
Data en AI veranderen het speelveld van interne communicatie ingrijpend. Maar hoe zet je deze ontwikkelingen effectief in? “We willen iets met data” volstaat niet langer. Tijdens het voorjaarsevent van vonk in het Vlaams Parlement gaf accountability-expert Cathelijne Janssen een helder en strategisch antwoord: minder meten om te meten, meer onderzoeken met een doel.
Hier bundelen we haar vijf belangrijkste inzichten, inclusief praktische tips:
1. Start met het gewenste effect
Te vaak maken we communicatiemiddelen op aanvraag, zonder het beoogde resultaat scherp te stellen. Bepaal eerst het gewenste effect: trots, draagvlak, gedragsverandering? Formuleer steeds een duidelijke doelstelling met de “…, zodat”-vraag: “We maken een filmpje, zodat medewerkers bijdragen aan de CO₂-doelstellingen.”
Tip: Stel eens een andere vraag dan “waarom?” Gebruik de “…, zodat”-formulering om doelgericht te communiceren.
Kortom: denk strategisch, handel doordacht.
2. Combineer data met context
Cijfers zonder context bieden onvoldoende inzicht. Wat betekent een tevredenheidsscore van 63% werkelijk? Onderzoek altijd het waarom achter het gedrag. Koppel harde data aan kwalitatieve inzichten door middel van interviews of open vragen.
Tip: Combineer kwantitatieve onderzoeken met kwalitatieve gesprekken. Vraag door op gedrag en motivatie.
Aanpak: kwantitatieve en kwalitatieve data als complementaire bronnen inzetten.
3. Focus op één gedragsverandering
Accountable communicatie hoeft niet grootschalig te starten. Focus op één concreet pijnpunt of gedragsverandering. Overbelasting van informatie vermindert effectiviteit. Gebruik gedragsinzichten, zoals de werkgelukpiramide, om interventies gericht te plannen. Zingeving en voldoening zijn hierin de belangrijkste drijfveren, gevolgd door ontwikkeling, autonomie, een helder organisatiedoel en erkenning.
Tip: Geef medewerkers keuzes, geef zelf het goede voorbeeld en beloon gewenst gedrag. Gebruik de PDCA-cyclus (Plan – Do – Check – Act) om structureel bij te sturen.
Strategie: klein starten, gericht impact maken.
4. Maak resultaten zichtbaar en meetbaar
Leidinggevenden verwachten tastbare bewijzen van communicatie-impact. Formuleer vooraf duidelijke veranderdoelen en visualiseer de resultaten met modellen, cijfers en verhalen. Maak samen met je team helder waar communicatie daadwerkelijk het verschil maakt.
Reflectievraag: “Wat willen we dat er anders is na deze communicatie?”
5. Ontwikkel rationele vaardigheden, met mildheid
Communicatieprofessionals zijn vaak intuïtief ingesteld. Accountability vraagt echter om rationele analyse en objectieve bijsturing. Wees mild voor jezelf in dit leerproces, maar stel tegelijkertijd kritische vragen aan de opdrachtgever.
Motto: Mild voor jezelf, kritisch voor de opdracht.